COP, SCOP i SPF – co oznaczają te tajemnicze skróty?
W ostatnim czasie można zaobserwować wzrost popularności pomp ciepła, które są wykorzystywane nie tylko do ogrzewania budynków, ale również chłodzenia pomieszczeń czy podgrzewania wody. Zainteresowanie takim rozwiązaniem jest widoczne nie tylko wśród klientów indywidualnych, ale również biznesowych. Przeglądając katalogi czy strony internetowe z pompami ciepła, z pewnością zauważymy wiele tajemniczych skrótów – COP, SCOP czy SPF. Są to współczynniki efektywności energetycznej, dzięki którym można określić sprawność danego urządzenia. Co dokładnie one oznaczają i w jaki sposób je interpretować? Wyjaśniamy!
Coefficient of Performance czyli COP – współczynnik określający wydajność urządzenia
To współczynnik, który pozwala na porównywanie osiągów pomp ciepła. Wyraża stosunek ilości ciepła, które pompa dostarczyła do ilości energii, która została zużyta do jej zasilania. Współczynnik efektywności COP zależy od temperatury ośrodka, z którego pompa pobiera ciepło – tzw. dolnego źródła ciepła oraz temperatury ośrodka, któremu to ciepło oddaje – tzw. górnego źródła ciepła. Można więc powiedzieć, że ma na niego wpływ temperatura gruntu czy powietrza oraz temperatura zasilania instalacji grzewczej.
Warto również podkreślić, że COP to wartość chwilowa, bowiem zmienia się wraz ze zmianami temperatury. W dużym uproszczeniu przyjmuje się jednak, że zarówno temperatura zasilania instalacji, jak i gruntu jest stała, bowiem w czasie sezonu grzewczego waha się tylko o kilka stopni.
Jak więc interpretować współczynnik efektywności COP? Otóż porównując kilka pomp ciepła, urządzenie charakteryzujące się wyższym COP potrzebuje mniej energii do wytworzenia ciepła niż to, które ma mniejszy współczynnik COP. Może więc skuteczniej wykorzystać energię, którą czerpie ze środowiska. Np., COP3 oznacza, że pompa ciepła może dostarczyć 3 razy więcej energii niż zużywa.
Seasonal Coefficient of Performance czyli SCOP - sezonowy współczynnik efektywności energetycznej
To współczynnik, który pozwala nam obliczyć ile pompa ciepła zużyje prądu w ciągu sezonu grzewczego lub całego roku. Warto również podkreślić, że współczynnik efektywności SCOP uwzględnia zmienne w czasie warunki pracy pompy ciepła, stąd też oszacowane koszty eksploatacji są dokładne. Określa on stosunek energii, która została przekazana do instalacji grzewczej podczas całego sezonu do energii elektrycznej, którą pompa ciepła w tym okresie pobrała.
Współczynnik efektywności SCOP zależy od obciążenia cieplnego danego budynku, czyli mocy grzewczej jakiej on potrzebuje, rodzaju instalacji grzewczej czy wahań temperatury zewnętrznej. Warto też wyjaśnić, że dla tej samej pompy ciepła, którą zamontujemy w podobnych budynkach otrzymamy inne SCOP. Właściciele tych miejsc mogą mieć bowiem inne preferencje dotyczące temperatury, a sam dom może być położony w innej strefie klimatycznej ( w Polsce mamy ich aż 5!).
Seasonal Performance Facto czyli SPF – współczynnik rzeczywistej efektywności pracy instalacji
To współczynnik, który możemy obliczyć podczas pracy pompy ciepła, kiedy już dokładnie wiemy, ile dane urządzenie dostarcza nam ciepła w ciągu roku, bądź sezonu grzewczego, a ile prądu w tym okresie zużywa.
Współczynnik efektywności SPF dotyczy konkretnej instalacji w naszym domu oraz uwzględnia określone warunki eksploatacji podczas danego okresu, bądź sezonu grzewczego – tryby pracy, nastawy, określoną ilość c.w.u czy temperaturę. Sposób obliczania SPF jest taki sam jak SCOP, jednak dotyczy on rzeczywistych warunków, w których pracuje pompa ciepła. Dlatego też nie nadaje się on do porównywania pracy kilku urządzeń, gdyż jest przypisany tylko i wyłącznie do jednej pompy ciepła.